Bizans sanatı, Bizans İmparatorluğu’nda 4. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar gelişen benzersiz ve canlı bir sanat tarzıdır. Altın varak, mozaik ve ikonların kullanması ve varlıklı sembolizmi ve ikonografisiyle karakterize edilir. Bizans sanatı, Roma İmparatorluğu sanatından büyük seviyede etkilenmiştir, sadece bununla birlikte kendine has bir biçim da geliştirmiştir.
Bizans sanatı kiliseleri, sarayları ve öteki amme binalarını süslemek için kullanılırdı. Ek olarak dini ikonlar ve hususi kullanım için öteki sanat eserleri yaratmak için de kullanılırdı. Bizans sanatı çoğu zaman imparator ya da öteki varlıklı patronlar tarafınca sipariş edilirdi, sadece manastırlardaki rahipler ve rahibeler tarafınca da yaratılırdı.
Bizans sanatının Orta Yüzyıl ve Rönesans sanatı üstünde derin bir tesiri olmuştur. Bununla birlikte Empresyonistler ve Kübistler benzer biçimde sonraki sanatçılar için de mühim bir esin kaynağı olmuştur.
Bizans sanatının birtakım temel özellikleri şunlardır:
- Altın varak kullanması
- Mozaiklerin kullanması
- Simgelerin kullanması
- Varlıklı sembolizm ve ikonografi
- Dini temalara vurgu
Bizans sanatının en meşhur örnekleri içinde İstanbul’daki Ayasofya’daki mozaikler, Sina’daki Azize Katerina Manastırı’nın ikonaları ve Ravenna’daki San Vitale Kilisesi’nin freskleri yer alır.
Bizans sanatı, sanat zamanı üstünde derin bir tesir bırakmış büyüleyici ve kompleks bir sanat biçimidir. Orta Yüzyıl sanatı ile alakalı daha çok data edinmek isteyen hepimiz için varlıklı ve ödüllendirici bir emek harcama alanıdır.
| Antet | Özellikler |
|---|---|
| Bizans sanatı | – Dini özellikte |
| Bizans mimarisi | – Kubbelerin kullanması |
| Bizans mozaikleri | – Altın varak kullanması |
| Bizans ikonları | – Son aşama stilize |
| Bizans el yazmaları | – Aydınlatılmış |
II. Bizans Sanatı
Bizans sanatı, Bizans İmparatorluğu olarak da malum Şark Roma İmparatorluğu’nun sanatıdır. 4. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar gelişti. Bizans sanatı, Roma İmparatorluğu sanatının bir devamıydı, sadece bununla birlikte kendine has özellikleri de geliştirdi.
Bizans sanatının en bariz özelliklerinden biri altın kullanımıdır. Altın, tanrısal olanı tasvir etmek için kullanılırdı ve ek olarak lüks ve zenginlik duygusu yaratmak için de kullanılırdı. Bizans sanatında ek olarak fazlaca sayıda mozaik, ikon ve fresk bulunurdu.
Bizans sanatı Hristiyanlıktan büyük seviyede etkilenmişti ve çoğunlukla dini temaları tasvir ediyordu. Sadece imparatorların ve öteki yöneticilerin portreleri benzer biçimde seküler temaları da tasvir ediyordu. Bizans sanatı ek olarak Persler, Araplar ve Türkler benzer biçimde Bizans İmparatorluğu ile münasebet kuran halkların kültürlerinden de etkilenmişti.
Bizans sanatı, Orta Yüzyıl sanatı üstünde büyük bir etkiye sahipti ve bu etkiyi bugün hâlâ birçok ülkenin sanatında görmek olası.
III. Bizans Sanatının Özellikleri
Bizans sanatı şu özellikleriyle öne menfaat:
- Altın yaprak
- İkonografi
- Dini sembolizm
- Geometrik desenler
- Zarif çizgiler
Bizans sanatı mozaik, fresk ve ikonaların kullanımıyla da bilinir.
Mozaikler, minik renkli cam ya da taş parçalarının bir fotoğraf kurmak suretiyle düzenlenmesiyle yapılır. Freskler direkt kaygan sıva üstüne boyanır. İkonlar, çoğu zaman ahşap üstüne boyanan dini imgelerdir.
Bizans sanatı, Roma İmparatorluğu ve erken Hristiyan Kilisesi’nin sanatından büyük seviyede etkilenmiştir. Sadece, bugün hala tanınabilen kendine has bir yoldam de geliştirmiştir.
Bizans sanatı, doruk döneminde Balkanlar’dan Orta Şark’ya kadar uzanan Bizans İmparatorluğu’nun her yerinde üretildi. Sadece, Bizans sanatının en mühim merkezleri Konstantinopolis (şimdiki İstanbul), Selanik ve Ravenna’ydı.
Bizans sanatının Orta Yüzyıl ve Rönesans sanatı üstünde derin bir tesiri olmuştur. Ek olarak bir zamanlar Bizans İmparatorluğu’nun parçası olan Rusya, Sırbistan ve öteki ülkelerin sanatını da etkilemiştir.
IV. Mühim Bizans Sanat Eserleri
İşte Bizans’ın en mühim sanat eserlerinden bazıları:
- Türkiye’nin İstanbul kentindeki Ayasofya, Bizans mimarisinin en meşhur örneklerinden biridir. MS 6. yüzyılda inşa edilmiştir ve Bizans İmparatorluğu’nun en büyük mimari başarılarından biri olarak kabul edilir.
- Mısır’daki Sina Dağı’ndaki St. Catherine Manastırı, Bizans mimarisinin bir öteki mühim örneğidir. MS 6. yüzyılda kurulmuştur ve birçok güzel mozaik ve ikona ihtiva eder.
- İtalya’nın Ravenna kentindeki Bizans mozaikleri, Bizans sanatının en iyi korunmuş örneklerinden bazılarıdır. MS 5. ve 6. yüzyıllarda yaratılmışlardır ve İncil’den sahneleri ve Hristiyan azizlerin hayatlarını tasvir ederler.
- 12. ve 13. çağ Bizans ikonları Bizans sanatının en güzel örneklerinden bazıları olarak kabul edilir. Altın yaprak kullanması ve narin ve anlatım dolu tarzlarıyla karakterize edilirler.
- 10. ve 11. çağ Bizans el yazmaları da Bizans sanatının mühim örnekleridir. Güzel resimler ve kaligrafilerle süslenmiştir.
V. Bizans Sanatı ve Dini
Bizans sanatı Şark Ortodoks Kilisesi ile yakından bağlantılıydı ve Bizans sanatının en mühim eserlerinin bir çok dini amaçlar için yaratılmıştı. Bizans kiliseleri, tamamı dini temaları tasvir eden mozaikler, freskler ve ikonlarla dekore edilmişti. Bizans sanatçıları ek olarak dini hikayelerin ve figürlerin çizimleriyle süslenmiş aydınlatılmış el yazmaları da yaratmışlardı.
Bizans sanatı ile din arasındaki yakın bağ, Bizans sanatçılarının dini figürleri tasvir etme biçimlerine yansır. Bizans sanatçıları çoğu zaman dini figürleri stilize ve idealize edilmiş bir halde tasvir ettiler ve çoğu zaman bir zenginlik ve hayranlık duygusu yaratmak için altın varak kullandılar. Bizans sanatı ek olarak dini fikirleri ve inançları iletmek için de kullanıldı ve birçok Bizans sanat eseri Bizans halkına tanıdık gelebilecek simgesel imgeler ihtiva eder.
Bizans sanatı, Şark Ortodoks Hristiyanlığının gelişmesinde mühim bir rol oynamıştır ve bugün de Ortodoks Hristiyan geleneğinin mühim bir parçası olmaya devam etmektedir.
VI. Bizans Sanatı ve Politikası
Bizans sanatı siyasetle sıkı sıkıya iç içeydi. Bizans imparatorları sanatın koruyucularıydı ve sanatı güçlerini ve meşruiyetlerini desteklemek için kullandılar. Bizans sanatı ek olarak kiliseyi yüceltmek ve imparatorun Roma imparatorlarının halefi olma iddiasını desteklemek için de kullanıldı.
Bizans sanatının politik amaçlar için kullanılan en mühim örneklerinden biri İstanbul’daki Ayasofya’daki Justinianus ve Theodora mozaiğidir. Bu mozaik, imparator ve imparatoriçeyi, hizmetkarları tarafınca çevrelenmiş bir halde muhteşem bir pozda tasvir eder. Mozaik, imparatorun otoritesinin ve kilisenin koruyucusu olarak rolünün kuvvetli bir hatırlatıcısıdır.
Siyasal amaçlar için kullanılan Bizans sanatının bir öteki örneği Pantokrator İsa ikonudur. Sina’daki Aziz Catherine Manastırı’nda bulunan bu ikon, İsa’yı sağ eli kutsama için kaldırılmış ve sol eli İnciller’i tutarken muhteşem bir pozda tasvir eder. İkon, İsa’nın gücünün ve otoritesinin kuvvetli bir hatırlatıcısıdır ve imparatorun yönetimini meşrulaştırmak için kullanılmıştır.
Bizans sanatı, imparatorun Roma imparatorlarının halefi olma iddiasını desteklemek için de kullanıldı. İmparator çoğunlukla bir Roma togası ya da askeri üniforma giyerken tasvir edildi ve çoğunlukla kartal ve defne çelengi benzer biçimde Roma sembolleriyle ilişkilendirilerek yayınlandı. Bu imgelem, seyircilere imparatorun Roma İmparatorluğu ile olan bağlantısını hatırlatmak ve yönetimini meşrulaştırmak için tasarlanmıştı.
Netice olarak, Bizans sanatı siyasetle sıkı sıkıya iç içeydi. Bizans imparatorları sanatın koruyucularıydı ve sanatı güçlerini ve meşruiyetlerini desteklemek için kullandılar. Bizans sanatı ek olarak kiliseyi yüceltmek ve imparatorun Roma imparatorlarının halefi olma iddiasını desteklemek için de kullanıldı.
Bizans Sanatı ve Kültürü
Bizans sanatı Bizans kültürünün mühim bir parçasıydı. Kiliseleri, sarayları ve öteki amme binalarını dekore etmek için kullanılırdı. Ek olarak hususi kullanım için dini ikonlar ve öteki sanat eserleri yaratmak için de kullanılırdı. Bizans sanatı Yunan, Roma ve Yakın Şark kültürleri de dahil olmak suretiyle muhtelif kültürlerden etkilenmiştir. Ek olarak altın varak, mozaik ve kompleks tasarımların kullanımıyla karakterize edilen kendine has bir yoldam de geliştirmiştir.
Bizans sanatı, Bizans kültürünün gelişiminde mühim bir rol oynamıştır. Bizans İmparatorluğu için bir hüviyet duygusu yaratmaya destek olmuş ve ek olarak Bizans kültürünün dünyanın öteki bölgelerine yayılmasına destek olmuştur. Bizans sanatı, güzelliği ve benzersiz seçimi sebebiyle bugün hala hayranlık uyandırmaktadır.
Bizans Sanatı ve Teknolojisi
Bizans sanatı son aşama teknolojik bir toplumda üretildi. Bizanslılar metal işçiliği, cam yapımı ve mozaikler benzer biçimde muhtelif el sanatlarında yetenekliydi. Ek olarak altın, gümüş, fildişi ve mermer benzer biçimde fazlaca muhtelif malzemeler kullandılar.
Bizans sürecinin en mühim teknolojik gelişmelerinden biri mozaiklerin kullanımıydı. Mozaikler, minik renkli cam ya da taş parçalarının bir fotoğraf haline getirilmesiyle yapılır. Bizanslılar bu tekniğin ustalarıydı ve hayattaki en güzel ve kompleks mozaiklerden kimilerini ürettiler.
Bizans sürecinin bir öteki mühim teknolojik gelişmesi de altın yaprağının kullanımıydı. Altın yaprak, nesneleri süslemek için kullanılan fazlaca ince bir altın levhadır. Bizanslılar, kiliselerden ikonlara ve el yazmalarına kadar her şeyi süslemek için altın yaprağı kullanmışlardır.
Bizanslılar ek olarak metal işçiliğinde de yetenekliydi. Mücevher, kaplar ve silahlar dahil olmak suretiyle fazlaca muhtelif metal nesneler ürettiler. Ek olarak cam yapımında da yetenekliydiler ve dünyanın en güzel cam eşyalarından kimilerini ürettiler.
Bizanslılar fazlaca teknolojik bir toplumdu ve sanatları bunu yansıtır. Muhtelif el sanatlarında yetenekliydiler ve güzel ve kompleks sanat eserleri yaratmak için fazlaca muhtelif malzemeler kullandılar.
Bizans sanatı, Batı’daki sanatın gelişiminde mühim bir etkiye sahipti. Bizans sanat seçimi birçok Batılı sanatçı tarafınca benimsendi ve Giotto, Duccio ve Michelangelo benzer biçimde sanatçıların eserlerinde görülebilir. Bizans sanatı ek olarak Batı mimarisinin, heykeltıraşlığının ve resminin gelişimini de etkiledi.
Bizans sanatının Batı’yı etkilemesinin en mühim yollarından biri dini imgelerin aktarımıydı. Bizans ikonları ve mozaikleri Batılı sanatçılar tarafınca kopyalandı ve Batı dini sanatının gelişimini şekillendirmeye destek oldular. Bizans sanatı ek olarak Batı mimarisinin gelişimini de etkiledi, bunu birçok Batı kilisesinde kubbe ve kemerlerin kullanımında görebilirsiniz.
Bizans sanatının Batı edebiyatı üstünde de mühim bir tesiri olmuştur. Bizans ozan ve yazarlarının eserleri Batı dillerine çevrilmiş ve Batı edebiyatının gelişimini etkilemiştir. Bizans sanatı ek olarak Batı müziğinin gelişimini de etkilemiştir, bu konum Batı ilahilerinde ve ilahilerinde Bizans melodilerinin kullanılmasında görülebilir.
Netice olarak, Bizans sanatı Batı’da sanat, mimari, edebiyat ve müziğin gelişiminde mühim bir etkiye sahipti. Bizans sanatı Batı kültürünün gelişiminde mühim bir güçtü ve bugün Batı sanatını ve kültürünü etkilemeye devam ediyor.
S: Bizans sanatı nelerdir?
A: Bizans sanatı, Bizans İmparatorluğu olarak da malum Şark Roma İmparatorluğu’nun sanatıdır. 4. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar gelişmiştir. Bizans sanatı, altın varak, mozaik ve ikonların kullanımıyla karakterize edilir.
S: Bizans sanatının özellikleri nedir?
A: Bizans sanatının özellikleri içinde altın varak, mozaik ve ikon kullanması yer alır. Bizans sanatı ek olarak dini temalara vurgu yapması, sembolizm kullanması ve stilize figürleriyle de karakterize edilir.
S: Bizans sanatına dair birtakım örnekler nedir?
A: Bizans sanatının birtakım örnekleri içinde İstanbul’daki Ayasofya, Ravenna’daki San Vitale Kilisesi ve Sicilya’daki Monreale Katedrali’nin mozaikleri yer alır.
0 Yorum